منبع انبساط(Expansion Tank) منبع باز یا بسته ای می باشد که در ارتباط مستقیم با سیستم های تحت فشار در موتور خانه (مانند دیگ های آبگرم (بویلر) و چیلر ) می باشد.
منابع انبساط برای کنترل انبساط حجمی آب موجود در سیستم های تاسیساتی در اثر افزایش دما ، تعبیه می شود.
طرز کار منبع انبساط
آب موجود در چرخه تاسیسات ساختمان، بعد از دریافت گرما در دیگ، منبسط شده و حجم آن افزایش مییابد. جهت جلوگیری ازخروج این حجم اضافی از چرخه و همچنین کنترل فشار استاتیک سیستم گرمایش ساختمان، منبعی تعبیه میشود که به آن منبع انبساط میگویند. با افزایش حجم آب موجود در چرخه، منبع انبساط پر خواهد شد و به دلیل ارتفاع آن نسبت به دیگ، فشار استاتیکی برابر با ارتفاع منبع (عددی بین 3 تا 10 bar بسته به ارتفاع بنا و نوع دیگ) روی آن اعمال می کند که بنا به اصل ظروف مرتبطه، این فشار به تمام آب موجود در چرخه تاسیسات اعمال میشود و باعث بالارفتن آب از لوله های تاسیسات میگردد. به عبارتی دیگر، منبع انبساط با جمع آوری و ذخیره حجم اضافی ناشی از انبساط حجمی آب، که بر اثر گرما بوجود آمده است، از طریق مکانیزمهای داخل سیستم هد فشاری لازم برای بالا رفتن آب در لولههای تاسیسات را یکسان می کند.
نکته مهم دیگر درباره منبع انبساط این است که چون این منبع در ارتباط مستقیم با دیگ میباشد، دمای آب موجود در آن در حین عملکردِ پایای چرخه، در حد دمای معادل با آب خروجی از دیگ است و چون منبع انبساط در هوای آزاد نصب میگردد، میتواند انتقال حرارت بالایی با هوای سرد محیط داشته باشد که این مبادله گرما بیش از مبادله گرمای چند رادیاتور داخل ساختمان میباشد و بار حرارتی اضافی قابل توجهی را به دیگ تحمیل میکند. لذا عایقکاری مناسب منبع انبساط میتوان تا حد قابل توجهی در هزینه جاری تامین انرژی مشعل و دیگ صرفه جویی کرد که برای این عایقکاری با توجه به جنس منبع که از گالوانیزه، آلومینیوم یا استیل باشد، ضخامتی بین 2 الی 55 سانتیمتر پیشنهاد میشود.
1. منبع انبساط باز
2. منبع انبساط بسته