آشنایی با اصول تدوین استانداردهای بین المللی، ملی، منطقه ای و کارخانه ای
وظیفه خازن در یک الکتروموتور یاکمپرسور القایی تکفاز
اگر با موتورهای تک فاز سر و کار دارید و این موتورها دارای خازن راه انداز و دائم کار هستند این مطلب برایتان مفید خواهد بود.شناخت انواع خازن برای موتورهای تک فاز القایی:در موتورهای تک فاز القایی ما دو سیم پیچ با نامهای کمکی و اصلی داریم.برای ایجاد گشتاور و راه اندازی موتور ما نیاز به یک اختلاف فاز جریانی بین سیم پیچ کمکی و اصلی داریم.این اختلاف فاز توسط یک خازن با نام خازن راه انداز ایجاد می شود.خازنهای راه انداز نسبت به ابعادشان دارای ظرفیت خازنی بیشتر و همچنین ولتاژ بزرگی هستند. این خازنها به صورت موقت در مدار قرار می گیرند به همین دلیل اگر در زمان طولانی تحت جریان قرار داشته باشند آسیب خواهند دید.به همین خاطر از یک کلید گریز از مرکز ( اصطلاح تجربی ها کلاج است) استفاده می شود که پس از راه اندازی این خازن را از مدار خارج خواهد کرد.
اکثر موتورهای الکتریکی دارای خازن راه اندازی با ظرفیت نامی ۵۰الی۱۲۰۰ میکروفاراد و در ولتاژهای ۱۱۰/۱۲۵ ، ۱۶۵، ۲۳۰/۲۲۰ و ۳۳۰ ولت AC هستند.خازن دیگر خازن دائم کار است.خازن دائمی موتور تک فاز به منظور بهینه کردن گشتاور و راندمان موتور استفاده می شود. این خازن به صورت پیوسته در مدار است و از اینرو میزان خرابی آن بسیار کمتر از خازنهای راه انداز است.اغلب موتورهای الکتریکی دارای خازن دائمی در رنج ظرفیت ۵/۲ – ۱۰۰ میکروفاراد و ولتاژ ۴۰۰ تا ۵۵۰ ولت هستند. بدنه فلزی یا آلومینیوم و در برخی مواقع پلاستیکی دارند و خروجی دارای دو تا ۴ ترمینال سایز ۶٫۳ بوده و یا دارای کابل هستند. تفاوت خازنهای دائم کار و راه انداز :
خازنهای راه انداز مقدار زیادی از ظرفیت خازنی مورد نیاز برای راه اندازی موتور را در یک بازه زمانی خیلی کوتاه (چند ثانیه) دارا هستند. آنها کارکرد دوره ای دارند و اگر به صورت پیوسته در مدار تحت ولتاژ قرار گیرند خیلی سریع خراب خواهند شد.خازنهای دائمی برای کنترل ولتاژ و جریان سیم پیچی به صورت دائمی استفاده می شوند، و از اینرو چرخه کار پیوسته دارند و معمولا نسبت به خازن راه انداز مقدار ظرفیت خازنی بسیار کمتری دارند.
آیا خازنهای استارت می توانند با خازنهای دائم کار تعویض گردند؟
جواب هم بله است و هم خیر. در شرایط اضطراری و غیر عادی یک خازن دائم کار میتواند به عنوان خازن راهانداز استفاده شود اما ظرفیت خازنی موجود بسیار کمتر از ظرفیت خازنی است که معمولا به خازنهای راه انداز اختصاص داده شده است. مقادیر نامی ظرفیت و ولتاژ بایستی منطبق با مقادیر خازن استارت اصلی باشد. و یک خازن استارت نمیتواند به عنوان خازن دائم کار استفاده شود چونکه نمیتواند به صورت دائمی تحت جریان و ولتاژ باشد در این صورت حتما آسیب خواهد دید.مشخصات یک خازن چه هستند؟مشخصات یک خازن جهت جایگزین کردن یک خازن دیگر در هنگام خرابی مهم است.مشخصات مورد نیاز برای جایگزین کردن خازن موارد زیر هستند.ولتاژ بهره بردای یا ولتاژ خازن اصلی:ولتاژ باید حداقل برابر با ولتاژی باشد که در حین کار اندازه گیری می شود. یک موتور که با ولتاژ ۲۴۰ ولت کار می کند بایستی از یک خازن با حداقل ولتاژ ۲۴۰ ولت استفاده کند. البته طراح موتور با توجه به اینکه مدار سیمپیچی استارت با خازن تبادل انرژی میکند و گاهی ولتاژ خازن تا چند صد ولت (بیشتر از ولتاژ تغذیه) افزایش مییابد مقدار ولتاژ خازن را انتخاب کرده است. لذا سعی کنید حتما ولتاژ خازن انتخابی شما کمتر از ولتاژ خازن اورجینال روی موتور نباشد. مقدار ظرفیت خازنی بر حسب میکروفاراد:خازن جایگزین، بایستی کاملا منطبق بر خازن اصلی اولیه باشد. بهتر است جهت عملکرد مناسب الکتروموتور خازن جایگزین تلرانسی برابر و یا کمتر از خازن اصلی داشته باشد.وظیفه خازن در یک الکتروموتور یاکمپرسور القایی تکفاز
فرکانس :تقریبا تمامی خازنها دارای مقدار نامی فرکانس ۵۰/۶۰ هرتز هستند. خازن جایگزین باید دارای فرکانس نامی شبکه ای باشد که موتور در آن به کار گرفته می شود. اتصال ترمینالهای خازن: اتصالات خازن حتی الامکان بایستی مطابق خازن اصلی باشد. یعنی اگر کابل دار است با مشابه آن جایگزین شود و اگر فیشی و دارای پیچ است در صورتی که با نوع بدون پیچ جایگزین میشود، قابلیت اتصال روی بدنه را از دست می دهد. و یا در صورتی که کابل دار بوده و با فیشی جایگزین گردد احتمال دارد IP کل موتور کاهش یابد.شکل بدنه ، اندازه و خازن:تقریبا تمامی خازنهای راه انداز دارای بدنه مدور هستند. خازنهای دائم کار مدور نیز بسیار متداول هستند. اما موتورهای زیادی از طراحی خازن بیضوی استفاده می کنند. از لحاظ الکتریکی هیچ تفاوتی ندارند. در اینجا محل قرارگیری و جا شدن در محل نصب، هم مهم است. اگر فضای جعبه ای که خازن در آن قرار می گیرد خیلی تنگ و محدود نباشد. نوع بدنه مهم نیست. چه زمانی خازن بایستی تعویض شود؟ بسته به تعداد دفعاتی که موتور راه اندازی می شود، مقدار بار